โครงการอนุรักษ์ สืบสานวัฒนธรรมประเพณีลอยกระทง
วิทยาลัยเทคนิคพิบูลมังสาหาร ขอเชิญร่วมงานสืบสานประเพณีวันลอยกระทง ซึ่งตรงกับวันศุกร์ที่ 15 พฤษจิกายน 2567 เป็นวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 12 จัดขึ้นภายในวันที่ 15 พฤศจิกายน 2567 ณ ศาลาประชาธิปไตย สามารถยื่นใบสมัครได้ที่ห้องงานกิจกรรมนักเรียนนับตั้งแต่วันนี้ถึง 14 พฤศจิกายน 2567
“นางนพมาศ” กับ “ประเพณีลอยกระทง”
“ประเพณีลอยกระทง” ในวันเพ็ญเดือน 12 มีหญิงที่ปรากฎในเรื่องเล่าประวัติวันลอยกระทง นั้นคือ “นางนพมาศ” ผู้คิดประดิษฐ์ “กระทง” ขึ้นมา กลายเป็นประเพณีที่ปฏิบัติสืบต่อกันมา ชื่อของ “นางนพมาศ” ถึงพูดถึงในพระราชนิพนธ์หนังสือ “ตำราท้าวศรีจุฬาลักษณ์” โดยในหนังสือเรื่อง “ประเพณีลอยกระทง” โดยกระทรวงวัฒนธรรม ได้อธิบายเกี่ยวกับนางนพมาศ และการทำกระทงที่เป็นรูปดอกบัว ได้อย่างน่าสนใจไว้ว่า
ในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3) แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ เป็นช่วงที่การศึกสงครามลดลง การค้าก็มั่งคั่ง จึงโปรดให้ฟื้นฟูประเพณีพิธีกรรมสำคัญ เพื่อความอุดมสมบูรณ์ของราชอาณาจักร ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับน้ำจึงได้ทรง พระราชนิพนธ์หนังสือ “ตำราท้าวศรีจุฬาลักษณ์” หรือ “นางนพมาศ” ขึ้น โดยสมมุติให้ฉากของเรื่องเกิดขึ้นในยุคพระร่วงเจ้ากรุงสุโขทัย
ตำราดังกล่าวได้พูดถึงนางนพมาศว่า เป็นพระสนมเอกของพระร่วง ที่ได้คิดค้นกระทงใบตอง เป็น “รูปดอกบัวกมุท” ขึ้น ด้วยเห็นว่าเป็นดอกบัวพิเศษที่บานในเวลากลางคืนเพียงปีละครั้ง สมควรเป็นกระทงแต่งประทีป ลอยไปถวายสักการะรอยพระพุทธบาท ซึ่งเมื่อพระร่วงเจ้าได้ทอดพระเนตรเห็นก็รับสั่งถามถึงความหมาย นางจึงได้ทูลอธิบาย จนเป็นที่พอพระราชหฤทัย พระองค์จึงมีพระราชดำรัสว่า
“แต่นี้สืบไปเบื้องหน้าโดยลำดับ กษัตริย์ในสยามประเทศถึงกาลกำหนดนักขัตฤกษ์ วันเพ็ญเดือน 12 ให้ทำโคมลอยเป็น รูปดอกบัว อุทิศสักการะบูชาพระพุทธบาทนัมมทานทีตราบเท่ากัลปาวสาน” ด้วยเหตุนี้ จึงเกิดกระทงทำด้วยใบตอง และนิยมใช้มาแต่คราวนั้น ตราบจนทุกวันนี้
ที่มา thaiPBS : https://www.thaipbs.or.th/news/content/346058
